بررسي کارايي روش اخلال در جفت گيری برای کنترل خسارت پروانه کرم چوبخوار پسته، Kermania pistaciella

آرمان آوندفقيه، مهدی ناصری،علي محمدی پور، سهيل فريد

موسسه تحقيقات گياهپزشکي کشور، بخش تحقيقات حشره شناسي کشاورزی، تهران، ايران،

مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعي استان کرمان، بخش تحقيقات گياهپزشکي، کرمان، ايران

پروانه چوبخوار پســته، Kermania pistaciell Amsel (Lep.: Oinophylidae)، از آفات پســته در کشــور میباشــد که عملیات مبارزه شیمیایی همه ساله به منظور کاهش خسارت آن انجام می گیرد. با توجه به آثار سوء این سمپا شی ها بر روی حشرات مفید باغ های پسته و فون د شمنان طبیعی آفات پسته، تو سعه روش های جدید کنترل این آفت ضروری می با شد. شنا سایی فرومون جنسی تولید شده توسط افراد ماده این حشره، (2S,12Z)-2-acetoxy-12-heptadecene، امکان توسعه روش های کنترل این آفت با استفاده از فرومون را فراهم ســاخته اســت. در این تحقیق کارایی روش اخلال در جفت گیری به وســیله 500و 1000پخش کننده فرومون Isomate-KP( ساختشرکتShin Etsu، ژاپن) در هر هکتار با روش مبارزه شیمیایی در سالهای 93-1392در یک باغ پسته در شهر استان کرمان مقایســه شــد. هر تیمار در یک قطعه آزمایشــی به مســاحت حدود پنج هکتار انجام گردید. هر پخش کننده فرومون حاوی 5/97میلی گرم فرومون وشامل دو لوله موازی از جنس پلی اتیلن بود که در یک لوله یک سیم آلومینیومی و در لوله دیگر ترکیب فرومون قرار داشت و به دور شـــاخه درخت پیچیده میشـــد. پخش کننده های فرومون قبل از آغاز ظهور حشـــرات کامل پروانه کرم چوبخوار پســـته در تاریخ 11/12/1392با فواصل مساوی بر روی شاخه های بالایی درختان پسته در ارتفاع حدود 5/1متری بر رویدرختان نصب شدند. در تیمار 1000پخش کننده فرومون در هکتار بر روی هر درخت قطعه آزمایشی یک پخش کننده با فاصله حدود 5/2متر و در تیمار 500پخش کننده فرومون درهکتاربر روی هر دو درخت قطعه آزمایشی یک پخش کننده با فا صله حدود 5متر از یکدیگرنصب گردیدند. ولی تعداد پخش کننده های فرومون بر روی درختان حا شیه قطعات آزمایشی دو برابر بود. شکار تله های پایش و در صد خو شه های آلوده به آفت تعیین و درصــدهای کاهش شــکار تله های پایش و خوشــه های آلوده به آفت در قطعات اخلال در جفتگیری نســبت به قطعه کنترل شــیمیایی محاسبه و به روش تجزیه واریانس و آزمونTukeyمورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در قطعات اخلال در جفتگیری با تراکم های 500و 1000پخش کننده فرومون، شــکار تله های پایش به ترتیب 95و92درصــدو خوشــه های آلوده به ترتیب 47و 32درصد کمتر از قطعه کنترل شیمیایی بود.آلودگی خوشه ها در قطعات اخلال در جفت گیری و کنترل شیمیایی تفاوت معنی داری نداشتند. نتایج نشان داد که تراکم بیشتر پخش کننده های فرومون موجب کاهش بیشتر خسارت آفت نگردید و استفاده از 500پخش کننده فرومون در هر هکتار برای کنترل خسارت آفت کافی می باشد و کارآیی مشابه کنترل شیمیایی آفت دارد. تو سعه ا ستفاده از روش اخلال در جفت گیری علاوه بر کنترل آفت موجب کاهش آثار مخرب سموم شیمیایی بر سلامت انسان و محیط زیست خواهد گردید