پايش و پيش آگاهي خوشه خوار انگور، Lobesia botrana (Lep.: Tortricidae) ، با استفاده از تله ی فرومون

حجت اله محمدی، الهام کرمي گروه گياهپزشکي، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ياسوج، ياسوج، ايران

شهر سي سخت با 1100هکتار تاکستان در دامنه های غربی دنا، از پتانسیل بسیار خوبی برای تولید انگور برخوردار است. کرم خوشه خوار انگور، LobesiabotranaDen. & Schiff.، مخرب ترین آفت انگور در این منطقه می باشد و از زمان شکل گرفتن گل تا زمان برداشت میوه با تغذیه از خوشه ی انگور، تنیدن تار، آلوده کردن محصول به فضولات و رشد قارچ های ساپروفیت به این محصول خسارت فراوانی وارد می کند. علیرغم سه تا چهار نوبت مبارزه ی شیمیایی، جمعیت این آفت در این منطقه همواره بالا و خسارت آن بسیار شدید است که این امر

تا حدی ناشی از عدم تعیین دقیق زمان مبارزه علیه این آفت می باشد. در این تحقیق نخست، با استفاده از تله ی فرومونی تعداد نسل، بازهی زمانی ظهورشب پره های هر نسل و همچنین اوج پرواز آن ها در این منطقه تعیین و سپس مناسب ترین زمان مبارزه شیمیایی برای هر نسل پیش بینی گردید.دو سال پیاپی (1391و 1392) در شهر سی سخت سه ایستگاه انتخاب و در هرایستگاه، سه تله ی فرومونی در تاج درختان انگور در ارتفاع 5/1متری نصب شدند. تله ها هر پنج روز یک بار بازدید و تعداد شب پره های به دام افتاده یادداشت شد. کپسول فرمونی و کفپوش چسپناک تله ها هر پانزده روز یک بار جایگزین می شد. نتایج به دست آمده از سه محل در دو سال به خوبی تایید کننده ی یکدیگر بودند به طوری که نمودار روند نوسانات جمعیت آفت در دوسال با هم کامل همپوشانی و تطابق داشتند. سه پیک مشخص جمعیت در طی فصل بیانگر این بود که آفت در این منطقه دارای سه نسل در سال بوده و شب پره های آن ها به ترتیب از اواسط فروردین تا اوایل خرداد (به مدت 60روز)، از اواخر خرداد تا اوایل مرداد (به مدت 45 روز) و از اواسط مرداد تا اواخر شهریور (به مدت 45روز) پدیدار شدند. اوج پرواز نسل ها به ترتیب اواسط اردیبهشت، اواسط تیر و اواخر مرداد تا اوایل شهریور رخ داد.تراکم جمعیت و بازهی زمانی ظهور شب پرهها در نسل اول نسبت به دو نسل دیگر همواره بالاترو طولانی تر بود که بی اطلاعی باغداران نسبت به مکان و مرحله ی زمستان گذران آفت و عدم مبارزه با نسل سوم را می توان از دلایل اصلی آن دانست. مناسب ترین زمان مبارزه علیه کرم خوشه خوار انگور در این منطقه را می توان با توجه به دو عامل اوج های پرواز پیدا شده در این مطالعه یعنی حدود اواسط اردیبهشت، اواسط تیر و اواخر مرداد تا اوایل شهریورو نوع سم مورد استفاده برای کنترل آفت، پیش بینی و تنظیم کرد