کارايي روش اخلال در جفت گيری برای کنترل خسارت کرم خراط، Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae) ، ت

فاطمه شفقي، آرمان آوندفقيه، محمد جعفرلو، سيد وحيد فرهنگي و رضا شهسواری

موسسه تحقبقات گياهپزشکي کشور،مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعي آذربايجان شرقي ،مرکزتحقيقات کشاورزی و منابع طبيعي قزوين حفظ نباتات استان قزوين[email protected]

كرم خراط L. (Lep.: Cossidae)Zeuzera pyrina، از مهم ترین آفات گردو در کشور ما محسوب می شود. خسارت این آفت به ویژه در مناطق کشت و کار گردو در حاشیه بیابان های کشور چشمگیر بوده و مخرب ترین آفت گردو در این مناطق شناخته شده است.در این تحقیق کارایی روش اخلال در جفت گیری برای کنترل خسارت کرم خراط با استفاده از محصول تجاری ZEUTEC(ساخت شرکتEspanola de Desarrollos Quimicod(Sociedad در دو استان آذربایجان شرقی وقزوین در سال1394مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در 5کرت به عنوان اخلال درجفتگیری و 5کرت شاهد (بدون هیچ روش کنترلی برای کرم خراط)، هر کرت به مساحت حدود یک هکتار با درختان غالب گردو، انجام شد. قبل از ظهور نخستین پروانه کرم خراط، در هر هکتار 300عدد پخش کننده فرومون به درختان موجود در کرت های مربوطه نصب گردیدند. در هر کرت سه تله فروموني برای بررسی کارایی اخلال در جهت یابی پروانه های نر کرم خراط قرار داده شد. همچنین در آخر تابستان نسبت به شمارش سوراخ های لاروی بر روی 8شاخه یک ساله 15درخت گردو در مرکز هر کرت اقدام گردید و میانگین های تعداد این سوراخ ها بر روی هر شاخه برای بررسی کارایی روش اخلال در جفت گیری در کنترل خسارت آفت با استفاده از آزمونt-test مورد مقایسه قرار گرفت. تله های فرومونی در قطعات آزمایشی که در آنها روش اخلال در جفت گیری انجام شده بود در هر دو استان اجرای تحقیق هیچ پروانه کرم خراطی را در طول مدت آزمایش شکار نکردند. در حالی که تله های نصب شده در کرت های شاهد حشرات کامل آفت را شکار کردند. این مطلب موید موفقیت اخلال در جفت گیری حشرات کامل آفت با این محصولات و با تعداد پخش کننده های به کار رفته در قطعات آزمایشی بود. میانگین تعداد سوراخ های لاروی بر روی شاخه های یک ساله درختان گردو در قطعاتی که روش اخلال در جفت گیری به وسیله محصول  ZEUTECدر آنها انجام شده بود وشاهد به ترتیب در استان قزوین 169/0±693/1و 232/0±390/4و در استان آذربایجانشرقی 037/0±174/0و 134/0±696/1به دست آمد که در هر دو استان، تفاوتمعنی دار در سطح 1%داشتند. میانگین تعداد سوراخ های لاروی بر روی شاخه های یک سالهدر قطعاتی که روشاخلال در جفت گیری در آنها انجام شده بود در هر دو محل اجرای تحقیق به طور معنی دارکمتر از قطعات شاهد بود که نشان دهنده کارایی روش اخلال در جفت گیری به وسیله این محصول در کنترل خسارت کرم خراط در شرایط محل های اجرای تحقیق بود